เพื่อนซี้เคยสงสัยไหมว่าทำไมน้ำมันหอมระเหยแพงๆ ที่ซื้อมา กลิ่นกลับไม่หอมเหมือนตอนแรก หรือบางทีใช้ไปนานๆ ก็รู้สึกเหมือนมีอาการแปลกๆ? วันนี้เราจะมาคุยกันแบบเปิดอก ถึงเรื่องราวของขวดอโรม่าที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน
“แก! เมื่อวานฉันเพิ่งซื้อน้ำมันหอมระเหยกลิ่นลาเวนเดอร์มาใหม่จากร้านดัง กะว่าจะเอามาตั้งไว้ในห้องนอนให้หลับสบาย แต่พอเปิดใช้ได้ไม่กี่วัน กลิ่นมันแปลกๆ ไปจากเดิมที่เคยดมในร้านเลยอะ” น้ำเสียงใสๆ ของเมย์เอ่ยขึ้นขณะที่เรากำลังนั่งจิบชาบ่ายในร้านโปรด
ฉันพยักหน้าเห็นด้วย “จริงเหรอ? ฉันก็เคยเจอปัญหาคล้ายๆ กันเลยนะ ซื้อมาตอนแรกหอมฟุ้ง พอใช้ไปสักพัก กลิ่นมันจางลง แถมบางทีก็มีกลิ่นเหม็นอับแปลกๆ โผล่มาด้วยซ้ำ ทีแรกก็นึกว่าเป็นที่น้ำมันหอมระเหยเสื่อมคุณภาพซะอีก”
เราสองคนมองหน้ากันพร้อมความสงสัย น้ำมันหอมระเหยและขวดอโรม่ากลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของสาวๆ ยุคใหม่หลายคน ทั้งเพื่อความผ่อนคลาย สร้างบรรยากาศ หรือแม้กระทั่งช่วยบำบัด แต่เราเคยคิดไหมว่าของใกล้ตัวอย่าง ขวดอโรม่า ที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี่แหละ อาจเป็นตัวการร้ายที่แอบทำลายทั้ง “กลิ่น” และ “สุขภาพ” ของเราโดยไม่รู้ตัว!
เปิดโปงความลับของ “ขวดอโรม่า” ตัวร้าย ทำไมกลิ่นถึงเพี้ยน สุขภาพถึงพัง?
เธอรู้ไหมว่าขวดอโรม่าที่เราใช้กันอยู่นี่ มีผลอย่างมากต่อคุณภาพของน้ำมันหอมระเหยเลยนะ ไม่ใช่แค่เรื่องความสวยงามเท่านั้น ขวดบางประเภทที่ไม่ได้มาตรฐาน หรือเลือกใช้ไม่ถูกกับประเภทของน้ำมันหอมระเหย อาจจะทำให้กลิ่นเพี้ยนไปจากเดิม หรือร้ายกว่านั้นคือสารเคมีจากขวดอาจจะละลายปนเปื้อนลงในน้ำมันหอมระเหย แล้วเราก็สูดดมมันเข้าไปทุกวัน!
▶︎ พลาสติกไม่ใช่คำตอบ ตัวการร้ายที่มองไม่เห็น
เพื่อนๆ หลายคนอาจจะเคยเห็นน้ำมันหอมระเหยที่มาในขวดพลาสติกใสๆ หรือบางทีเราก็เลือกซื้อ ขวดอโรม่า พลาสติกเพราะราคาถูกและหาง่าย แต่รู้ไหมว่าพลาสติกหลายชนิด โดยเฉพาะ PET หรือ PVC ไม่ทนต่อสารระเหยและสารเคมีในน้ำมันหอมระเหย สารเหล่านี้สามารถทำปฏิกิริยากับพลาสติก ทำให้พลาสติกเสื่อมสภาพ ปล่อยสารเคมีที่เป็นอันตรายออกมาปนเปื้อนในน้ำมันหอมระเหยที่เราสูดดมเข้าไป สารพิษพวกนี้อาจจะส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดอาการแพ้ ระคายเคือง หรือในระยะยาวอาจส่งผลต่อระบบฮอร์โมนได้เลยนะ น่ากลัวกว่าที่คิดเยอะเลยใช่ไหมล่ะ?
▶︎ แก้วใสใช่ว่าจะดีเสมอไป แสงแดดศัตรูตัวฉกาจของความหอม
“อ้าว แล้วถ้าไม่ใช่พลาสติก ก็ต้องเป็นขวดแก้วสิ” เมย์รีบพูดขึ้นทันที
ฉันพยักหน้า “ใช่จ้ะ ขวดแก้วดีกว่าพลาสติกเยอะเลย แต่ก็ไม่ใช่แก้วแบบไหนก็ได้นะ โดยเฉพาะขวดแก้วใสๆ เนี่ย ถึงแม้จะดูสวยงามและโชว์สีของน้ำมันได้ดี แต่แก้วใสเนี่ยมันไม่สามารถป้องกันรังสียูวีได้เลยนะ” แสงแดดและความร้อนเป็นศัตรูตัวฉกาจของน้ำมันหอมระเหยเลยล่ะ! รังสียูวีสามารถทำลายโมเลกุลของน้ำมันหอมระเหย ทำให้กลิ่นเพี้ยนไปจากเดิม สูญเสียคุณสมบัติในการบำบัด และบางทีก็เร่งให้เกิดการออกซิเดชัน ทำให้น้ำมันหอมระเหยเหม็นหืนได้ง่ายขึ้นมากๆ เลยล่ะ ลองสังเกตดูสิ ถ้าเราวางขวดอโรม่าแก้วใสไว้ใกล้หน้าต่าง หรือโดนแดดตรงๆ ไม่นานกลิ่นก็จะเปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัดเลย
เลือกให้ถูกเพื่อสุขภาพที่ดี ขวดแบบไหนที่ปลอดภัยและช่วยรักษากลิ่นหอม?
เมื่อรู้แบบนี้แล้ว เราก็ต้องมาเลือก ขวดอโรม่า ให้ถูกกันใช่ไหมล่ะ? เพื่อให้เราได้สูดดมความหอมที่บริสุทธิ์ และมั่นใจว่าปลอดภัยต่อสุขภาพจริงๆ มี 2 ชนิดหลักๆ ที่ฉันแนะนำเลยนะ
▶︎ ขวดแก้วสีชา (Amber Glass) หรือสีโคบอลต์บลู (Cobalt Blue): เกราะป้องกันแสงแดดและรักษากลิ่น
นี่แหละคือพระเอกตัวจริง! ขวดแก้วสีชาหรือสีโคบอลต์บลูเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับการเก็บน้ำมันหอมระเหยเลยล่ะ สีของขวดทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันรังสียูวีจากแสงแดด ช่วยรักษาสภาพของน้ำมันหอมระเหยไม่ให้เสื่อมคุณภาพเร็ว คงความหอมและคุณสมบัติในการบำบัดไว้ได้อย่างยาวนาน แถมยังไม่ทำปฏิกิริยากับสารเคมีในน้ำมันอีกด้วย ดังนั้นเวลาไปเลือกซื้อน้ำมันหอมระเหย หรือจะซื้อขวดอโรม่าเปล่ามาแบ่งใช้ ลองมองหาขวดสีชาหรือสีน้ำเงินเข้มไว้ก่อนเลยนะ
▶︎ เลือกฝาที่เหมาะสม: อย่ามองข้ามจุดเล็กๆ ที่สำคัญ
นอกจากตัวขวดแล้ว ฝาก็สำคัญไม่แพ้กันเลยนะ! ฝาแบบหยด (Orifice Reducer) หรือฝาที่ปิดสนิทไม่ให้อากาศเข้าออกได้ง่าย จะช่วยลดการระเหยของน้ำมันและป้องกันการปนเปื้อนจากสิ่งแปลกปลอมได้ดีกว่าฝาเกลียวธรรมดาที่ปิดไม่สนิท หรือฝาที่ทำจากยางที่ไม่ทนต่อน้ำมัน ฝาที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้กลิ่นรั่วไหล หรือทำให้น้ำมันหอมระเหยสัมผัสกับอากาศมากเกินไปจนเสื่อมสภาพเร็วขึ้นได้
สุขภาพดีเริ่มต้นที่การดูแลตัวเอง เรื่องอื่นๆ ที่คุณควรรู้เพื่อความหอมและสุขภาพที่ดี
นอกเหนือจากเรื่องขวดอโรม่าแล้ว ยังมีอีกหลายเรื่องที่เราควรใส่ใจ เพื่อให้การใช้น้ำมันหอมระเหยเป็นไปอย่างปลอดภัยและเกิดประโยชน์สูงสุดนะ
▶︎ “น้ำมันหอมระเหย” ไม่ใช่น้ำหอม: ความเข้มข้นที่ต้องระวัง
จำไว้เสมอว่าน้ำมันหอมระเหยมีความเข้มข้นสูงมาก ไม่เหมือนน้ำหอมทั่วไปนะ การนำมาทาผิวโดยตรงโดยไม่เจือจางอาจทำให้เกิดการระคายเคือง ผิวไหม้ หรือเกิดอาการแพ้ได้เลยนะ โดยเฉพาะน้ำมันหอมระเหยบางชนิด เช่น เปปเปอร์มินต์ อบเชย หรือตะไคร้ ควรเจือจางกับน้ำมันตัวพา (Carrier Oil) เช่น น้ำมันโจโจ้บา น้ำมันอัลมอนด์ หรือน้ำมันมะพร้าว ก่อนนำมาใช้กับผิวเสมอ และควรทดสอบบนผิวหนังส่วนเล็กๆ ก่อนใช้จริงเสมอ เพื่อดูว่ามีอาการแพ้หรือไม่ การนำไปใช้ในเครื่องพ่นไอน้ำก็ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม ไม่ควรใช้มากเกินไปจนกลิ่นฉุน หรือทำให้แสบจมูก
▶︎ การเก็บรักษาที่ถูกต้อง: ยืดอายุความหอมให้ยาวนาน
นอกจากขวดที่เหมาะสมแล้ว การเก็บรักษาก็สำคัญไม่แพ้กันเลยนะ! ควรเก็บน้ำมันหอมระเหยไว้ในที่ที่เย็น แห้ง และพ้นจากแสงแดดโดยตรง อุณหภูมิที่เหมาะสมควรอยู่ที่ประมาณ 15-25 องศาเซลเซียส การเก็บในตู้เย็นอาจช่วยยืดอายุการใช้งานของน้ำมันบางชนิดได้ แต่ควรระวังเรื่องความชื้นและกลิ่นที่อาจปะปนเข้ามาจากอาหารในตู้เย็นด้วย และอย่าลืมปิดฝาให้สนิททุกครั้งหลังใช้งาน เพื่อป้องกันการระเหยและการปนเปื้อนจากอากาศ
▶︎ อายุการใช้งานของน้ำมันหอมระเหย: หมดอายุก็ต้องทิ้งนะ!
น้ำมันหอมระเหยก็มีวันหมดอายุนะ ถึงแม้จะไม่มีระบุชัดเจนบนฉลากเสมอไป แต่โดยทั่วไปแล้วน้ำมันหอมระเหยจะมีอายุการใช้งานประมาณ 1-3 ปีหลังจากเปิดใช้ ขึ้นอยู่กับชนิดของน้ำมันหอมระเหยด้วย น้ำมันหอมระเหยกลุ่มซีตรัส เช่น เลมอน ส้ม อาจมีอายุสั้นกว่าน้ำมันกลุ่มไม้ เช่น ไม้จันทน์หอม สน หากน้ำมันหอมระเหยมีกลิ่นเปลี่ยนไป สีขุ่นขึ้น หรือมีตะกอน แสดงว่าเริ่มเสื่อมสภาพแล้ว ไม่ควรนำมาใช้ต่อ เพราะนอกจากกลิ่นจะไม่หอมเหมือนเดิมแล้ว อาจจะก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพได้ด้วยนะ
รู้แบบนี้แล้ว อย่ารอช้านะเพื่อนๆ! ลองไปสำรวจขวดอโรม่าที่บ้านของเราดูสิ ว่าเป็นแบบที่ปลอดภัยและเหมาะสมหรือเปล่า การใส่ใจในรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้ จะช่วยให้เรามั่นใจได้ว่าความหอมที่เราเลือกใช้ จะนำมาซึ่งความผ่อนคลายและสุขภาพที่ดีอย่างแท้จริง ไม่ใช่การทำลายอย่างที่คาดไม่ถึง
